-
1 εξαιρεω
(fut. ἐξαιρήσω, aor. 2 ἐξεῖλον, pf. ἐξῄρηκα)1) вынимать, извлекать, удалять(τὸν λίθον, τέν νηδύν Her.; τὸ δέλτα τοῦ ὀνόματος Plat.; τοὺς ὀδόντας Arst.; ἔπος τινὰ ἐκ τῶν τοῦ Ἡσιόδου Plut.)
τὰ ἱερὰ ἐξῃρημένα Xen. — вынутые внутренности жертвенного животного2) вынимать, доставать(πέπλους ἔνθεν, med. ὀϊστὸν φαρέτρης Hom.; λέβητός τι Pind.)
3) выкапывать, добывать4) снимать, срывать(οἴακας νεώς Eur.)
5) med. убирать(τὰ μεγάλα ἱστία Xen.)
6) med. выгружать(τὰ φορτία Hes.; τὸν σῖτον Thuc., Dem.; τὰ ἀγώγιμα Xen.)
7) опорожнять(ὅ κέραμος ἐξαιρεόμενος Her.)
8) отнимать, похищать, увозить(Μήδειαν ἐκ Κόλχων δόμων Pind.; med.: τέκνα τινί Hom.; τὰ φίλτατα Soph.; ἄνδρα δραπετέν γενόμενον Her.)
ἐξελέσθαι τινὰ θυμόν Hom. — лишать кого-л. жизни9) med. оберегать, охранять, освобождать, спасать(τινὰ τῶν κινδύνων Dem.; τινὰ τοῦ πολέμου Polyb.; τοὺς ἀδικουμένους βίας Plut.)
ἐ. τινα εἰς ἐλευθερίαν Lys. — требовать чьего-л. освобождения10) тж. med. отнимать, устранять, рассеивать, прекращать(τινὸς φόβον Eur. и φόβους Isocr.; med. νεῖκός τινος Eur.)
ἁμαρτίας ἐξῃρημένης Plat. — с устранением ошибки;τὸ ἐπιθυμοῦν οὐκ ἐξῃρέθησαν ὑπὸ τοῦ ὀχλώδους Thuc. — трудности не охладили их рвения;ἐξαιρεθεὴς ἀδικίαν Plat. — тот, в ком искоренена несправедливость11) улаживать(λόγοις τὰς διαφοράς Isocr.)
12) отвергать, опровергать(τὰς ἐμποδίους δόξας Plat.; med. τὸν ἐναντίον λόγον Arst.; ἐξελέσθαι τέν διαβολήν τινος Plat.)
13) отвергать, презирать(τὰ παλαιὰ θέσφατα Soph.)
14) устранять, исключатьμητέρας ἐξελόντες Her. — за исключением матерей;Σιμμίαν ἐξαιρῶ λόγου Plat. — о Симмии я не говорю;τὸ μέσον τινὸς ἐξελεῖν Dem. — пропустить, обойти молчанием середину чего-л.15) выделять, обособлять(τὰς ἀντιμοιρίας, med. τέν οἰκίαν εἰς ἔκτισιν προικός Dem.)
16) изгонять, прогонять17) уничтожать, истреблять(θῆρας χθονός Eur.; σφῆκας Xen.)
18) разрушать, разорять, опустошать(οἰκίας καὴ πόλεις Plat.)
19) захватывать, завоевывать(πόλιν Thuc.; χωρίον Dem., Plut.)
πᾶν ἐξαιρεῖ λόγος Eur. — слово покоряет все20) med. выбирать21) выделять, отбирать, предназначать(Ἑκαμήδην Νέστορι Hom.)
ἐξελεῖν τινι τεμένεα Hes. — отвести кому-л. лучшие участки;med. — отбирать для себя, брать себе (μενοεικέα Hom.; τινα αὑτῷ κτῆμα Soph.):δῶρον ἐξελέσθαι τινός Soph. — получить от кого-л. дар22) культ. посвящать(κλήρους τοῖς θεοῖς Thuc.)
ἐξαραιρημένος Ποσειδέωνι Her. — посвященный Посидону -
2 διοικεω
(aor. διῴκησα; pf. pass. διῴκημαι и δεδιῴκημαι)1) тж. med. жить особнякомδιοικεῖσθαι κατὰ κώμας Xen. — селиться отдельными деревнями2) управлять, руководить, заведовать(τέν πόλιν Thuc.; τάς τε οἰκίας καὴ τὰς πόλεις Plat.; τὰς πόλεις καὴ τοὺς ἰδίους οἴκους Arst.; νόμοις διοικεῖσθαι Dem.)
δ. τινι τὰ ποίμνια καὴ τὰ βουκόλια Plut. — заведовать чьими-л. стадами;τὰ ἐν αὑτοῖς ἴσως δ. Dem. — честно вести внутренние дела своей страны;πεντεκαίδεκα τάλαντα, ἃ διῴκησε Dem. — пятнадцать талантов, которые находились в его распоряжении3) устраивать(τέν ἀδελφέν καλῶς Dem.; πρεσβείας τὰς μεγίστας Plut.)
ἅπανθ΄, ὅσα βούλεται, διοικήσεται Dem. — он добьется всего, чего хочет;ταπεινῶς δ. τὸν ἑαυτοῦ βίον Isocr. — вести скромный образ жизни;αὑτὸν εὐτελῶς δ. Plut. — жить просто;διοικήσασθαι πρός τινα Dem. — договориться с кем-л.4) физиол. усваивать, переваривать(ὠμὰ κρέα Diog.L.)
-
3 εκκοπτω
1) выбивать(ὀφθαλμόν Arph., Aeschin., Arst., Dem., Plut.; τὰ ἐδάφη τῶν νεῶν Plut.)
2) вырезывать, оперативно удалять3) отрезывать, отрубать(τέν δεξιὰν χεῖρα NT.)
4) вырубать, срубать(δένδρεα Her.; ἐλάας Thuc., Lys.; παράδεισον Xen.)
5) выламывать, взламывать(θύρας Lys.; πύλας Diod.)
6) разрушать, разорять(οἰκίας Polyb.; νήσους καὴ πόλεις Plut.)
7) ломать, разбирать(τὰ σκηνώματα Xen.)
8) отбивать, отражать(τὰς ἀκροβολίσεις Xen.)
9) сбрасывать, прогонять(τοὺς ἐπὴ τῷ λόφῳ, sc. πολεμίους Xen.)
10) истреблять, умерщвлять, убивать(ἄνδρας Her.; λῃστάς Dem.)
11) уничтожать, искоренять, подавлять(τέν αἰσθητικέν ἐνέργειαν Arst.; τὸ φίλαυτον ἑαυτῶν καὴ τέν οἴησιν Plut.)
ἥ θρασύτης μου ἐξεκέκοπτο Plat. — смелость моя пропала;ἐκκέκομμαι τέν φωνήν Luc. — у меня пропал голос12) соскабливать, стирать(τὸ ἐπὴ τῆς στήλης ὄνομα Arst.)
13) выбивать, чеканить(νόμισμα Diod.)
14) прогонять, нарушать(τὸν ὕπνον μερίμναις Plut.)